کلینیک طب سوزنی در بابل

طب سوزنی فیزیوتراپی ماساژدرمانی ابن سینا

  رحیم ابراهیم پور


فلجی ها

چاقی و لاغری

درمان بیماری های گوارشی

جوان سازی و زیبایی پوست

تشخیص بیماری از طریق گوش

ویزیت و ماساژ در منزل پذیرفته می شود

تلفن: [phone]

 

تاریخچه طب سوزنی

نقشه طب سوزنی از دوره دودمان مینگ

سازمان بهداشت جهانی و موسسه ملی سلامت آمریکا نام بیش از سی بیماری را در زمره موارد حیطه درمان توسط طب سوزنی اعلام کرده‌اند.

تاریخچه استفاده از طب سوزنی در کشور چین به دوران نوسنگی باز می‌گردد که در آن زمان از سنگ‌هایی نوک تیز به نام «بیان شی» استفاده می‌شد. سوزن‌های سنگی طب سوزنی مربوط به پنج هزار سال پیش توسط باستان‌شناسان در کشور چین کشف شده‌است. نخستین کتاب چینی که در آن در مورد طب سوزنی بحث شده‌است کتاب «طب داخلی کلاسیک امپراتور زرد» می‌باشد که در حدود ۲۳۰۰ سال پیش نوشته شده‌است. یان کتاب از انواع سوزن‌های فلزی، گذرگاه‌های انرژی در بدن و نقاط خاص بر روی آنها، انواع روش‌های فروکردن سوزن در بدن و انواع بیماری‌هایی که می‌توان با استفاده از طب سوزنی آنها را درمان نمود بحث نموده‌است.

البته به استناد متون پزشکی غربی رگه هایی از طب سوزنی در کشور ایران یافت می شود، چنانچه که ابن سینا در درمان برخی از بیماری ها از نقاط طب سوزنی بهره می برده. مثلا در درمان سیاتیک ابن سینا از نقاط طب سوزنی گوش استفاده می کرده است.

تئوری طب سنتی چین

طب سنتی چین شاخه‌ای کل نگر از پزشکی با قدمتی پنج هزارساله است که حتی پس از مدتی چنین طولانی، همچنان در حال حاضر نیز در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا به عنوان مکملی برای پزشکی غربی، کاربرد فراوانی برای ارتقاء سلامت و درمان بیماران دارد. کتاب " طب داخلی امپراتور زرد" مهمترین مرجع باقی‌مانده از ۲۵۰۰ سال پیش است که حاوی مبانی اصلی طب سوزنی است.

به باور طب سوزنی ریشه هر بیماری را می‌توان در اختلال بوجود آمده در الگوی انرژی حیاتی الکترومغناطیسی بدن جستجو کرد و بنابراین هر بیماری را می‌توان با اصلاح این الگو درمان نمود. این بدین معنی است که اگر بدن ما در هماهنگی با انرژیهای درونی خود باشد بطور طبیعی سالم خواهیم بود. در چنین شرایطی یاخته‌ها و دستگاه ایمنی بدنمان در حداکثر توانایی و ظرفیت برای مقاومت در برابر عوامل بیماری‌زا می‌باشد. هر بیماری نخست خود را به صورت یک اختلال در تعادل انرژی حیاتی در مسیرهای انرژی زیستی و همینطور اندام‌های حیاتی بدن نشان می‌دهد. چنانچه بیماری در این مرحله اولیه درمان نشود تبدیل به یک بیماری علامت دار یا اختلال عملکرد مزمن می‌شود.

تئوری یین و یانگ پایه‌ای ترین مفهوم در طب سوزنی می‌باشد. دراین طب باور براین است که جهان هستی از تعامل و ترکیب این دو نیروی متضاد به حیات خود ادامه می‌دهد. هر اندام بدن نیز در درون خود دارای بعد یین و یانگ می‌باشد. مجموعه یین و یانگ بدن در حالت بهینه و سلامت در تعادل است اما بیماری هنگامی عارض می‌شود که تعادل میان یین و یانگ بیش از حد نوسانهای معموال در شبانه روز برهم بخورد. در صورت افزایش یانگ (و کاهش یین) بیماری با طبیعت گرم و در صورت افزایش یین (و کاهش یانگ) بیماری با طبیعت سرد ظاهر می‌شود.

طب سوزنی و درمان انواع بیماری ها

طبق آخرین بررسی های انجام شده، طب سوزنی در درمان بسیاری از بیماری به شرح زیر موثر است:


1- انواع بیماری های گوارشی مثل زخم معده- اثنی عشر – ورم روده ها (کولیت) یبوست مزمن
2- بیماری های استخوانی و مفاصل شامل آرتروز مفاصل مختلف مثل زانو، گردن درد عصب سیاتیک دست و پا و غیره و همچنین ورم مفاصل یا بیماری های مختلف استخوان ها
3- بـیـمـاری هـای اعصـاب مـاننـد افسـردگـی، اضطراب، بی خوابی، بیماری وسواس فکری و بعضی بیماری های روان
4- بـیماری های زنان مانند نازایی، درد های قــاعــدگــی، پـریـودهـای نـامـنـظـم، بـیـمـاری هـای تخمدان، پرولاپس رحم، پریودهای دردناک
5- بیماری های گوش و حلق و بینی مثل وزوز گوش یاTenitus، کری عصبی، کری استخوانی، سر گیجه ، تهوع و استفراغ
6- سردردهای مختلف مانند میگرن سردرد های سینوزیتی، سردردهای عروقی، سینوزیت و سردرد های عصبی
7- بــیــمــــاری هــــای ریــــوی مــثــــل آســــم ریـــه حساسیت‌ها، سرفه، خلط
8- بـه مـنـظـور تـقویت کبد و سیستم ایمنی و پیشگیری از بیماری ایدز و هپاتیت ها

بیماری فلج نیمه ی بدن و درمان با طب سوزنی

درمان فلج نیمه ی بدن در کلینیک های مربوطه طب سوزنی اهمیت و جای بسیار بالایی داشته و درمان با طب سوزنی در نوع فلجی که در اثر سکته مغزی به عمل آمده اند نتیجه بهتری نسبت به فلج های ناشی از ترومای جمجمه دارند. تجارب شخصی در درمان طب سوزنی روی فلج اسپاستیک کاهش واضح 30 درصد اسپاسم در بیماران را نشان می دهد.

 
درمان های زودرس بعد از سکته مغزی بسیار خوب بوده و حتی در موارد کهنه شدن فلج، اغلب با طب درمان سوزنی بهبودی های شگفت آوری حاصل می شود. بنا به باورهای طب سنتی چین در این بیماری یک اختلال شدید کمبود انرژی کلیه وطحال و پانکراس با بلوکه شدن وسیع جریان چی و خون وجود دارد که همراه اختلال در ناحیه سطحی و جداری کانالهای انرژی روده بزرگ و در معده می باشد که بعدا” در حدود 2 تا 5 سانتی متر به عمق عضلات نفوذ می کند. درمان از نقاط روی کانال روده بزرگ و معده به طور عمقی روی عضلات سوزن زده می شوند.


طب سوزنی در بهبود و درمان انواع فلج از جمله فلج های پس از سکته مغزی بسیار کمک کننده است. طب سوزنی در درمان عوارض مختلف پس از سکته مغزی از جمله فلج یک نیمه بدن، اختلال بلع و تکلم، اختلال در راه رفتن وسایر مشکلات حسی حرکتی یکی از بهترین روش هاست، افزود: ممکن است برخی بیماران پس از استفاده از طب سوزنی به طور کامل درمان شوند اما بعضی بیماران تنها بهبود نسبی بیدا می کنند.
 

از طب سوزنی می توان برای کمک به درمان تمام بیماری های سیستم اعصاب از جمله پارکینسون، ام اس، بی خوابی ، سردردهای میگرنی و تیک های عصبی استفاده کرد. این روش همچنین برای افرادی که فلج ناشی از ضایعات مغزی یا مادرزادی دارند نیز کمک کننده است. حتی بیمارانی که قطع نخاع شده اند نیز می توانند با استفاده از آن برخی از توانایی های خود را بازیابند.

درمان وزوز و صدای گوش با طب سوزنی

وزوز گوش از جمله معضلات دست و پا گیر امروزه در جامعه شده است. متاسفانه علت آن همـواره معلوم نیست و چون علت آن معلوم نمی شود آثار درمانی و تمهیداتی که مصروف ریشـه کـن سـاختن این عارضه می شود عقیم می‌ماند، بنابراین افراد متوسل به انواع و اقسام کارهایی از قبیل مدی تیشن، یوگا، هیپنوتیزم وغیره می شوند و طب سوزنی نیز از همان قبیل است. در این جهت تحقیقاتی اخیرا در سوئد صـورت پـذیـرفتـه اسـت کـه نتایج آن در مجله لارنگـوسکـوپ که معتبرترین نشریه گوش و حلق و بینی جهان است چاپ شده و متاسفانه این نتایج مایوس کننده و تقریبا بی فایده بوده اســت. مطـالعـه دیگـری در انگلستـان صـورت گـرفـتـه کـه باز نتایج امیدبخشی نداشته است. وزوز از آن مــعــضـــلاتـــی اســـت کـــه از بـسـتــر آشفتگی‌‌های روانی بر می خیزد. لذا تلقینات و تـاثیرات روانی طب سوزنی را در حالاتی که وزوز بیشتر جنبه روانی دارد نباید از یاد ببرد.

 طب سوزنی روی لاله گوش آثار درمانی جـالـبـی داشـتـه کـه در ایـن‌جـا با سوزن زدن یا چـسباندن چسب‌های حاوی دانه‌های سفت (گـیــاهــی یــا مـغـنــاطـیـسـی) یـا سـوزن‌هـای ریـز مخصـوص بـر نقـاط خـاص روی لاله گوش، نقاط مربوطه تحریک می‌شوند و بیمار با فشار دادن گهگاهی آن‌ها در روز باعث ادامه تحریک می‌شود که خود می‌تواند موجب بهبود برخی از بیماری‌ها شود. سوزن زدن در طب سوزنی شــامـل 3 مـرحلـه اسـت. اول، نقـاط محـل درد سوزن زده می‌شود؛ سپس نقاط نزدیک به محل درد کـــه روی مــســیــر انــرژی هـسـتـنــد ســوزن می‌خورند و دست آخر، به نقاط دور از محل درد و داخل مسیر انرژی که تأثیر زیادی دارند، سوزن زده می‌شود. در جلسات اول، معمولا از تـعـداد سـوزن‌های کمتری استفاده می‌شود تا بـیمار حساس نشود و در صورتی‌که در نیمه درمان هنوز پاسخ مناسبی به دست نیامده باشد، از تعداد سوزن‌های بیشتری استفاده می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد، طب سوزنی در درمان صداهایی مانند وزوز و سوت در داخل گوش می‌تواند مؤثر باشد. یکی از محققان دانشگاه میشیگان آمریکا در این خصوص معتقد است از جـمـلـه نـشـانـه‌هـای شـنـیـدن صدای وزوز و سوت در گوش این است که فرد حس می‌کند چیزی یا کسی روی صورت و گردن او حرکت می‌کند یا دست می‌کشد.

 
بـر پـایـه ایـن پـژوهـش ، سـلـول‌هـای عـصبی احـسـاس لـمـس شـدن پـس از بـه وجـود آمدن صدای سوت و وزوز در مغز فعال می‌شوند و آسـیــب‌هــایــی را ایـجــاد مــی‌کـنـنـد. هـمـچـنـیـن خــاطــرنـشــان شــده اســت کــه فـعــالیـت بـالای نرون‌های احساس لمس شدن به احتمال زیاد نقشی مهم در ایجاد صدا و وزوز در گوش ایفا می‌کند. با انجام این پژوهش بر روی حیوانات، دانشمندان شیوه‌هایی از قبیل اجرای طب سوزنی بر نواحی سر و گردن را در درمان صدای وزوز داخل گوش مؤثر می‌دانند.

نکاتی در مورد طب سوزنی گوش

طب سوزنی گوش بوسیله دکتر نوجیر فرانسه در سال 1952 کشف و پایه ریزی شد.بر اساس یافته های دکتر نوجیر نقشی از بدن انسان در روی گوش قرار دارد که مثل نقشه انسان در مغز میباشد . وقتی بیماری در بدن بروز میکند تغییراتی در روی هومنکلوس (نقشه انسان در مغز) مغزی نیز بروز میکند.

 مطالعات بعدی نشان داد که متعاقب این تغیرات در مغز تغییراتی (الکتریکال پوتانسیلی) در گوش شخص بیمار نیز مشهود میگردد. در نتیجه گوش انسان همانند نقشه روی مغز عمل کرده و میتواند اعمال کنترل و درمان بیماری را در بدن انجام دهد. وقتی با این نقشه و روش کار با ان آشنا شویم هم میتوانیم بیمارها را قبل ار بروز شناسایی کنیم و هم در کنترل آنها از طب سوزنی گوش استفاده کنیم.

کاربردهای طب سوزنی گوش

کمک به تشخیص بیماریها :

1-طب سوزنی گوش تشخیصی کمک بسیار زیاد می کند به:

1. تشخیص موضع بیماری .

2. ریشه یابی عوامل تشدید کننده که شاید بیمار به شما نگفته است مثل (عفونتها, فشارهای عصبی, افسردگی, درگیری های ارگانهای داخلی مثل معده , روده).

3. کمک به تشخیص بیماری ها قبل از شرح حال.

4. تشخیص بیماریها قبل از بروز آنها .

5. سیر پیشرفت.

 کمک در درمان بیماریها:

طب سوزنی گوش بر بیش از 100بیماری تاثیر بسیار قویی درمانی دارد. از جمله ,آلرژی ,سر دردها, میگرن, کتف یخ زده, درد آرنج, زخم معده یبوست, چاقی و....

 کنترل درد سریع دردهای عضلانی و اسکلتی :

نکته مهم طب سوزنی گوش آن است که سرعت کنترل درد آن در بیماری های عضلانی و اسکلتی فوق سریع است. برای مثال یک کتف منجمد ممکن است

یک جلسه درمان شود و یا در حملات سر درد میگرنی ,سریعا می توان بدون دارو حملات سردرد را کنترل کرد یا در زانو درد و یا درد با منشا

نورولوژیک مثل ترآژمینال نورولوژی کنترل درد طب سوزنی گوش میتواند بسیار کمک کننده باشد.

کنترل وزن و اشتها:

طب سوزنی گوش یکی از بهترین روشها برای کنترل اشتها, کاهش وزن و سایز در افراد چاق می باشد و همچنین تاثیر بسیار عالی روی تنظیم آنزیمهای کبدی این بیماران(کبد چرب) می گذارد.

ترک اعتیاد :

طب سوزنی گوش یک از بهترین روشهای ترک اعتیاد مواد مخدر میباشد . در کتب طب سوزنی پروتوکلهای خاصی جهت ترک اعتیاد نوشته شده است که بیشتر انها بسیار موثر در ترک اعتیاد میباشند.

بحران دارویی:

طب سوزنی گوش میتواند مصرف دارو را بسیار کاهش دهد. هنگامی که بیمار به سقف مصرف دارویی خود رسیده است طب سوزنی گوش ابزار قویی در دست پزشک میباشد.

طب سوزنی چگونه انجام می‌شود؟

روشی از طب سوزنی که بیش‌تر شناخته شده است از سوزن استفاده می‌کند. سوزن‌های یکبار مصرف، از جنس استیل ضدزنگ که اندکی از موی انسان ضخیم‌تر هستند در نقاط سوزن به پوست وارد می‌شوند. پزشک طب سوزنی نقاط درست سوزن را برای درمان مشکل تعیین می‌کند. سوزن فرو رفته ممکن است پیچانده شود، در سرعت‌ها و عمق‌های مختلف بالا و پایین برود، حرارت داده شود یا تحت جریان الکتریکی ضعیف قرار بگیرد. روش دیگری از طب سوزنی بدون استفاده از سوزن وجود دارد.

بعضی از روش‌های طب سوزنی عبارتند از:

طب سوزنی برقی (Electroacupuncture): رویه‌ای که در آن پالس ضعیف جریان برق از طریق سوزن طب سوزنی به نقاط سوزن در پوست فرستاده می‌شود.

طب سوزنی نقطه رهاساز: قرار دادن سوزن‌های طب سوزنی در یک محل بر روی پوست است که از بخشی از بدن که درد را حس می‌کند دور است. نقاط رهاساز باید به درد مشخص شده انجام شوند، دردی که در محل جراحت احساس نمی‌شود ولی در امتداد اعصاب فرستاده شده و در نقاط دیگر بدن احساس می‌شود.

 طب سوزنی لیزری: استفاده از اشعه لیزر ضعیف به‌جای سوزن طب سوزنی برای تحریک نقاط سوزن.

 تزریق در نقطه طب سوزنی: استفاده از سرنگ و سوزن برای تزریق دارو، ویتامین، عصاره‌های گیاهی و مایعات دیگر در بدن در نقطه سوزن.

 طب سوزنی مایکروویو: استفاده از دستگاه مایکروویو متصل به سوزن طب سوزنی برای رساندن اشعه مایکروویو به نقطه سوزن.

اکو پرشر (Acupressure): نوعی ماساژ که در آن از انگشتان دست برای فشار در نقطه سوزن استفاده می‌شود. در بیماران مبتلا به سرطان، فشار سوزن برای کنترل عوارضی مانند درد یا حالت تهوع و استفراغ به‌کار گرفته شده است.

فتیله‌گذاری: نوعی حرارت درمانی است که در آن شاخ و برگ گیاهان در بالای بدن برای گرما در نصف‌النهار نقطه سوزن و افزایش جریان خون و «چی» سوزانده می‌شوند. شاخ و برگ گیاهان ممکن است مستقیماً روی پوست، نزدیک به سوزن برای چند دقیقه یا در نوک سوزن طب سوزنی قرار داده شوند.

 بادکش: رویه‌ای است که در آن یک فنجان شیشه‌ای که هوای درون آن با سوزاندن یک پنبه آغشته به الکل تخلیه می‌شود، وارونه بر روی یک ناحیه از بدن قرار می‌گیرد. ایجاد خلأ، فنجان را برروی پوست نگه می‌دارد. بادکش برای افزایش جریان خون و «چی» استفاده می‌شود. اعتقاد بر این است که این عمل، منافذ پوست را باز می‌کند و اجازه می‌دهد تا سموم بدن خارج می‌شود.

 آیا هیچ مطالعه ‌بالینی (آزمایشگاهی یا حیوانی) با استفاده از طب سوزنی انجام شده است؟

مطالعات علمی در استفاده از طب سوزنی برای درمان سرطان و عوارض جانبی به‌تازگی شروع شده است. مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان می‌دهد که طب سوزنی می‌تواند استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی را کاهش دهد و باعث شود سیستم ایمنی بدن درزمان انجام شیمی‌درمانی قوی‌تر کار کند.

آیا هیچ آزمایش بالینی (مطالعات تحقیقاتی با بیماران) از طب سوزنی انجام شده است؟

بیش‌ترین مطالعات در مورد استفاده از طب سوزنی در بیماران مبتلا به سرطان در چین انجام شده است. در سال ۱۹۹۷، مؤسسه ملی بهداشت شروع به ارزیابی ایمنی و اثربخشی طب سوزنی به‌عنوان یک درمان مکمل و جایگزین کرد.

• مطالعات اثر طب سوزنی در سیستم ایمنی بدن

مطالعات روی اثر طب سوزنی در سیستم ایمنی بدن بیماران مبتلا به سرطان نشان داد که پاسخ سیستم ایمنی بدن را بهبود می‌بخشد.

• مطالعات اثر طب سوزنی بر درد

در مطالعات بالینی، طب سوزنی مقداری از درد در برخی از بیماران مبتلا به سرطان را کاهش داد. در یک مطالعه، بیش‌تر بیماران درمان شده با طب سوزنی قادر بودند مصرف دارو برای تسکین درد را متوقف کنند یا میزان کم‌تری دریافت کنند. با این‌حال، به‌دلیل ضعف در طراحی مطالعه و اندازه، یافته‌های حاصل از این مطالعات قوی به نظر نمی‌آیند. مطالعاتی با استفاده از روش‌های دقیق علمی برای اثبات چگونگی تأثیر طب سوزنی بر درد مورد نیاز است.

• مطالعات اثر طب سوزنی بر تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی

قوی‌ترین شواهد از اثر طب سوزنی، از آزمایش‌های بالینی روی استفاده از طب سوزنی برای تسکین تهوع و استفراغ حاصل شده است. چند نوع از آزمایش‌های بالینی استفاده از روش‌های مختلف طب سوزنی را برای کاهش تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی، عمل جراحی و حال تهوع صبح نشان داد. به نظر می‌رسد اثر آن برای جلوگیری از استفراغ در کاهش تهوع بیش‌تر است.

• مطالعات اثر طب سوزنی در سرطان و علائم (به غیر از حالت تهوع) ناشی از درمان سرطان

آزمایش‌های بالینی در حال مطالعه اثرات طب سوزنی روی سرطان و علائم ناشی از درمان سرطان، از جمله کاهش وزن، سرفه، درد قفسه سینه، تب، اضطراب، افسردگی، عرق شبانه، گرگرفتگی، خشکی دهان، مشکلات گفتاری و مایع در دست‌ها یا پاها هستند. مطالعات نشان داده‌اند که، برای بسیاری از بیماران، درمان با طب سوزنی، علائم را تسکین می‌دهد یا از بدتر شدن آنها جلوگیری می‌کند.

مزایای طب سوزنی

 مزایای طب سوزنی باعث افزایش روز به روز استفاده از ان شده است،‌ مهمترین مزایای ان عبارتند از:

۱- بسیار ارزان است.

۲- ساده است و در همه جا قابل انجام است.

۳- موثر بودن ان ثابت شده است.

۴- اگر توسط فرد متخصص انجام شود، عارضه ای ندارد.


زمان ورود این طب به ایران

– طب سوزنى ۲۰ سال است که در ایران رایج شده و در قدیم به صورت موردى پزشکان اقدام به این نوع طبابت مى کردند. هم اکنون پزشکان زیادى هستند که با گرفتن مجوز از سازمان بهداشت و درمان پروانه فعالیت گرفته اند.

    دوره درمان طب سوزنی

– اغلب بیماران ما وقتى از درمان به وسیله طب پزشکى ناامید مى شوند به ما مراجعه مى کنند ولى چقدر خوب بود که قبل از هر مراجعه به بیمارستان و مصرف کردن دارو به ما مراجعه کنند. بیشتر افرادى که دچار بیمارى هاى مزمن مى شوند به ما مراجعه مى کنند یا کسانى که از عمل جراحى بنا به شرایط جسمانى و روحى و روانى شان ترس دارند، به استفاده از طب سوزنى رغبت نشان مى دهند.


    هزینه درمان طب سوزنی

– تمامى لوازم مصرفى این نوع طب از خارج تهیه مى شود. اغلب پزشکانى که با این نوع طب به درمان بیماران خود مى پردازند، خود شخصاً به چین یا کشورهاى تولید کننده ابزارآلات طب سوزنى مى روند و لوازم مورد نیاز را وارد مى کنند. اغلب لوازم یک بار مصرف هستند. پس مى بینید که باید نسبت به ویزیت پزشکان دیگر کمى بالاتر باشد. این طب به صورت یک یا دو جلسه در ماه نیست. ما براى بیمار نسخه تجویز نمى کنیم. در این طب شاید ۱۰ جلسه متوالى باید بیمار مراجعه و تحت درمان قرار گیرد.

به طوری که تخمین زده می شود حدود ۸۵ درصد مردم، در دوره ای از زندگی خود، کمردرد را تجربه می کنند. در سال گذشته در نشریه پزشکی بریتانیا (British Medical Journal) نتایج دو رشته تحقیقات درباره کمر درد، انتشار یافته بودند که هر دو نشان می دادند ، یک دوره کوتاه طب سوزنی می تواند برای بیماران مبتلا به کمردرد، مفید واقع شود.

  

موکسا و طب سوزنی

در گذشته های دور در کشور چین از گرم نمودن نقاط همراه با وارد کردن سوزن در آنها استفاده می شد. از آن جایی که سوزن زدن (چن) اغلب هم زمان با گرم کردن (چیو) انجام می شد طب سنتی چین را چن چیو می نامیدند.

هر چند که گرم کردن نقاط طب سوزنی (چیو) به طرق مختلف انجام می گیرد ولی تجربه هزار ساله نشان داده است که بهترین راه این کار استفاده از گیاهانی است که بدون این که دود کنند می سوزند. امروزه چن چیو را طب سوزنی و گیاه سوزاندنی متداول را موکسا می نامند. کلمه موکسا ریشه ژاپنی دارد. به همین دلیل به آن علف ژاپنی هم می گویند. از این گیاه، در ژاپن نیز، برای گرم نمودن نقاط طب سوزنی استفاده میگردد. به تدریج نام موکسا در این روش جا افتاد و در حال حاضر هم به گیاه و هم به روش درمانی اطلاق می شود.موکسا برگ نوعی گیاه است که در اواخر تابستان جمع آوری و خشک می گردد. برگ خشک را سه سال در انبار نگاه می دارند تا آماده استفاده شود. پس از گذشت این مدت آن را خرد کرده و به شکل پشم خام در می آورند.

موکسا به ندرت به صورت خالص به کار می رود. معمولاً آن را به منظور افزایش اثر درمانی با دیگر گیاهان دارویی در هم می آمیزند. محصولات مختلفی از آن ساخته می شود که مهم ترین آنها سیگارها و مخروط های موکسا هستند. وقتی این سیگارها و مخروط ها آتش زده می شوند تدریجاً و نه به یک باره می سوزند. بدین ترتیب نقاط طب سوزنی یا سوجوک گرم و تحریک می گردند.




سیگارهای موکسا

استفاده از سیگارهای موکسا آسان ترین راه تحریک نمودن نقاط طب سوزنی به وسیله گرما است. این کار در میان متخصصان طب سوزنی در سراسر جهان جا افتاده است. طول این سیگارها بین 16 تا 16 سانتی متر و قطر آنها از 6.2 تا 1.1 سانتی متر است.
روش تحریک نقاط با استفاده از سیگارهای موکسا بدین ترتیب است: سیگار را روشن نمایید و سر سوزان آن را با فاصله مناسبی از نقطه طب سوزنی نگه دارید تا آن را گرم کند. نحوه گرمایش و مدت آن بستگی به نوع بیماری و شیوه درمان طب سوزنی یا سوجوک دارد.

عمدتاً از دو نوع سیگار استفاده می شود: یک نوع با پیچاندن کاغذ متخلخلی به دور موکسا به دست می آید و نوع دیگر سیگار فشرده بدون دود است.

سیگارهایی که از طریق پیچاندن کاغذ به دور موکسا تولید می گردند خیلی سریع می سوزند، دود زیادی دارند و بوی قوی و خاصی هم می دهند. این همان بویی است که در اتاق های انجام این کار به مشام می رسد و مانع اصلی به کارگیری موکسا در منازل افراد می  باشد. ولی وضعیت از سال 1122 ، که تولید کنندگان چینی موکسای بدون دود را هم به بازار عرضه نمودند، فرق کرد.

سیگارهای موکسای بدون دود از در هم آمیختن موکسا و عصاره چند گیاه دیگر و با استفاده از فناوری مشابه تولید زغال فعال ساخته می شوند. با این کار بخش عمده مواد آلی، که به هنگام سوختن دود می کنند و بو می دهند، حذف می گردند. به ماده به دست آمده درصد مشخصی هم زغال فعال افزوده می گردد و سپس آن را فشرده می کنند.

سیگارهای موکسا یکی از گران قیمت ترین وسایل مورد استفاده در طب سوزنی است. خیلی کم دود می کنند و می توان از آنها در مکان های کوچک و بدون ایجاد مزاحمت برای دیگران استفاده نمود. به سیگارهای مرغوب عصاره هایی همچون چوب سندل، پاچولی، یلانگ یلانگ، کندر و غیره می افزایند که موجب می گردند رایحه دلپذیری اتاق را فراگیرد. این عصاره ها همچنین اثر آرامش بخشی بر روان می گذارند و لذا به فرایند شفا کمک می کنند.

زمان سوختن سیگاری به طول 16 سانتی متر که در کاغذ پیچانده شده است حدود 16 دقیقه می باشد. ولی سیگار مرغوب و بدون دودی به طول 16 سانتی متر تا حدود 166 دقیقه می سوزد.

مخروط های موکسا

تحریک نقاط با استفاده از مخروط های موکسا بدین ترتیب انجام می پذیرد: مخروطی را که به خوبی فشرده شده است بر روی نقطه طب سوزنی می گذارند و آن را آتش می زنند. گرما به درون پوست می رود. هرگاه که گرمای حاصل تقریباً غیر قابل تحمل شد مخروط سوزان را با مخروط جدیدی جایگزین می سازند. تعداد مخروط هایی که یکی پس از دیگری بر روی هر نقطه می گذارند می تواند از یک تا افزون بر صد عدد باشد. بزرگی آنها هم بسته به نوع بیماری و روش استفاده می تواند به اندازه دانه برنج تا فندق باشد. مخروط هایی که از موکسای بدون دود ساخته می شوند به خوبی فشرده شده اند و سوختن آنها هم بیشتر طول می کشد.

در منابع طب چینی چنین آمده است که فرایند سوزاندن موکسا را آن قدر باید ادامه داد تا پوست تاول بزند. در این صورت تاول به وجود آمده پیوسته نقطه طب سوزنی را تحریک و جریان انرژی در مریدین ها را تنظیم می کند. حتی عده ای بر این باورند که عفونت تاول تضمینی برای موفقیت درمان است. اتفاقات کوچکی که در ناحیه تاول زده پدید می آیند باعث تشدید فعالیت درونی انسان برای غلبه بر بیماری عضو می گردند.

امروزه دیگر، به جز در برخی کشوره ای آسیایی و به دلیل علائم زشتی که پس از درمان بر روی پوست باقی می مانند، به ندرت نقاط را تا حد تاول زدن گرم می کنند. در عمل مخروط های موکسا را قبل از این که حرارت آنها غیر قابل تحمل شود بر می دارند تا از سوختگی اجتناب شود.

تغییر دیگری که در بکارگیری موکسا به وجود آمده استفاده از موکساهای کوچک است. این محصول جدید در واقع سیگار کاغذپیچ، فشرده و کوچکی است که بین دو تا پنج میلی متر قطر و حدود ده میلی متر طول دارد. آن را بر روی نمد گرد و نسوزی قرار می دهند. زیر نمد، همچون مخروط های تولید کارخانجات، چسبناک است.



مزایای تحریک با موکسا

تحریک با موکسا جسمانی ترین، موثرترین، قوی ترین، و قابل قبول ترین شیوه فعال سازی نقاط طب سوزنی است.

این روش راحت و لذت بخش می باشد و در طول اعصار کارایی خود را به اثبات رسانده است. تاثیر آن بیش از تمامی روش های دیگر تحریک، از جمله سوزن زدن، است. استفاده از آن خصوصاً برای مواردی همچون بیماری های مزمن، بیماران ضعیف، سال خوردگان و کودکان توصیه می گردد.

در فصل هفتاد و سوم کتاب قدیمی "نقطه جادویی پشتیبان" آمده است که: "اگر بیماری را نتوان با طب سوزنی درمان کرد باید از موکسا استفاده شود." در کتاب قدیمی دیگری به نام "مقدمه ای بر پزشکی" نیز آمده است که: "اگر بیماری نسبت به دارو و طب سوزنی عکس العملی نشان ندهد باید موکسا را به کار گرفت."

اکثر متخصصان معاصر طب سوزنی نیز بر این عقیده اند که تحریک با موکسا برای اغلب بیماری ها، در مقایسه با سایر شیوه های تحریک نقاط، از مزایایی برخوردار است. فرض بر این است که قدرت شفابخشی حاصل از تحریک با موکسا ناشی از گرمای خوبی است که از سوختن ملایم آن بدست می آید. استفاده از این روش ویژگی های خاصی دارد: هنوز هیچ منبع گرمای مصنوعی که بتواند جایگزین آن گردد ساخته نشده است.

تفاوت طب قدیم و طب جدید

مهم ترین اختلاف طب جدید با طب قدیم، عقلانى و استدلالى بودن طب قدیم است، در حالى که طب جدید به روش تجربه وآزمایش متکى است. پیش از پیدایش رنسانس در قرن شانزدهم میلادى ماهیت طب، استدلالى بود. با نگاهى به کتاب هاى پزشکى چون قانون بوعلى سینا، ذخیره ى خوارزمشاهى و طب ناصرى و یا قانونچه که خلاصه اى از طب قدیم است، برهانى بودن طب به روشنى معلوم مى شود. گرچه در گذشته پزشکان از تجربه هم استفاده مى کردند اما به نحوى قانونمند و مستدل، مطالب پزشکى خود را تنظیم مى کردند. اطباء قدیم با شناخت طبیعت، موجودات هستى را به چهار قسم اصلى تقسیم مى کردند که عبارتند از:

1) آتش: که طبیعت آن گرم و خشک است. 2) هوا:که داراى طبعى گرم وتر است. 3) زمین: که طبیعت آن گرم و خشک است. 4) آب: که داراى طبعى سرد وتر است. و نیز فصول سال را نیز به 4 قسم تقسیم مى کردند به شرح زیر:

الف ) بهار: گرمِ مرطوب. ب ) تابستان: گرمِ خشک. ج ) پائیز: سرد خشک. د) زمستان: سردِ مرطوب.

از طرفى جهان را عالم کبیر و انسان را عالم صغیر مى دانستند. و از این رابطه که انسان عالم صغیر بود و لاجرم تمام خصوصیات عالم طبیعى عالم کبیر را در خود دارد، به این نتیجه رسیدند که انسان هم داراى چهار نوع مزاج است که عبارتند از:

-1 مزاج دموى: و آن مزاجى است گرم وتر.

-2 مزاج صفراوی: مزاج گرم و خشک.

-3 مزاج سودایى: سودایى ها افرادى هستند که مزاجشان سرد ولى خشک است.

-4 مزاج بلغمى: که صاحب آن مزاجى سرد و گرم دارد. تمام خصوصیاتى که در سردِتر وجود دارد، در این نوع افراد بلغمى دیده مى شود.